Innovatieve projecten met zelfrijdende shuttle, multimodale reisplanner en groene stroom voor de luchthavenburen

4 jaar Stargate op Brussels Airport met initiatieven voor duurzamere luchtvaart 

Brussels Airport is intussen al vier jaar de proeftuin van het Stargate-project, dat deel uitmaakt van de Europese Green Deal. De luchthaven heeft daarin een leidende rol en werkt, samen met een consortium van 22 partners, concrete en innovatieve projecten uit om de luchtvaart duurzamer te maken. In 2025 werden onder meer proefprojecten gelanceerd met een zelfrijdende, elektrische shuttle en met slimme laadinstallaties voor elektrische wagens. 2026 wordt het slotjaar van het project, waarin een laatste reeks innovatieve proefprojecten gelanceerd wordt. 

Het Stargate project op Brussels Airport werd opgestart eind 2021. Sindsdien werkt Brussels Airport samen met 22 partners, zoals luchtvaartmaatschappijen en andere Europese luchthavens, om innovatieve projecten uit te testen en te ontwikkelen voor een duurzamere luchtvaart. In totaal kreeg het project 24,8 miljoen euro binnen de Europese Green Deal om gedurende vijf jaar duurzame initiatieven te ontwikkelen. Ook in 2025 werden enkele concrete innovaties in de praktijk getest en werden de voorbereidingen getroffen om het laatste projectjaar in te gaan in 2026. 

Decarbonisatie van de luchthavenoperaties door verdere elektrificatie 

Een eerste pijler binnen het Stargate-project is gericht op de decarbonisatie van de operaties op het luchthaventerrein. In dat kader liep eerst van eind 2024 tot begin 2025 een proefproject om het gebruik van een 100% zelfrijdende, elektrische shuttle op het tarmac te testen, een primeur voor een luchthaven in België. Het busje is uitgerust met zes camera’s en sensoren om het omliggende verkeer te monitoren en vervoerde enkel luchthavenpersoneel. Na een succesvolle test van drie maanden loopt momenteel de tweede fase van het testproject waarbij de shuttle van de terminal naar een personeelsparking rijdt op het luchthavendomein. 

In de zomer van 2025 werd een slimme laadinstallatie gelanceerd met AC- en DC-laders voor elektrische huurwagens op de luchthaven. Dankzij innovatieve software van Engie Laborelec kan de beschikbare stroom dynamisch verdeeld worden, waardoor piekbelasting op het net wordt vermeden. Dit project toont hoe slimme technologie kan bijdragen aan een efficiënter energiegebruik en vormt een belangrijke stap richting een grootschalige uitrol van laadpunten op de luchthaven. Ook in het kader van het BREEZE-project (Brussels Airport Electrification for Zero Emissions) komen er 328 laadpunten op de luchthavensite voor elektrisch grondafhandelingsmateriaal tegen 2027. 

Proefproject met groene stroom voor de luchthavenburen 

Een tweede grote pijler van Stargate is het verbeteren van de lokale omgevingskwaliteit rond de luchthaven. Het equivalent van 100 huishoudens uit de vier buurgemeenten (Zaventem, Steenokkerzeel, Machelen en Kortenberg) kreeg daarom begin 2025 de kans om voor een jaar in te tekenen op groene stroom via Brussels Airport, in samenwerking met energieplatform Bolt. De stroom wordt opgewekt door de zonnepanelen op de site van Brussels Airport, die momenteel zo'n 9.200 Megawattuur aan groene stroom produceren. Met dit project wordt op kleine schaal de praktische haalbaarheid van dit type participatieproject tussen een luchthaven en haar omwonenden getest. Het initiatief loopt nog tot februari 2026. Daarna volgt een evaluatie. 

Stimuleren van de modal split 

De derde en laatste belangrijke pijler van Stargate is het verbeteren van de modal split, door de mobiliteit op en rond luchthavens te versterken en alternatieven voor de wagen te stimuleren. Binnen Stargate werd daarom een multimodale reisplanner ontwikkeld waarmee passagiers en luchthavenpersoneel hun duurzame reis van en naar Brussels Airport kunnen voorbereiden. De tool rangschikt verschillende transportmodi op basis van hun CO2-impact en houdt rekening met de noden van de gebruiker. De planner is online beschikbaar via de website van de luchthaven en op de mobility wall in de bagagezaal. 

Tot slot werden in de zomer van 2025 op Brussels Airport deelfietsen gelanceerd, in samenwerking met de provincie Vlaams-Brabant. In totaal werden 48 fietsen, waarvan 22 elektrische, verdeeld over vijf verschillende stations op de luchthavensite. De fietsen zijn 24/7 beschikbaar en zijn vooral gericht op de 30.000 luchthavenmedewerkers zodat zij zich op een duurzame manier kunnen verplaatsen op het terrein. Na de zomer van 2026 zal dit testproject worden geëvalueerd. 

2026 wordt kroon op het Stargate-project 

In 2026 start het vijfde en laatste jaar van Stargate op Brussels Airport met enkele nieuwe testprojecten voor een duurzamere luchtvaart. Zo komt er een nieuwe demo met een autonoom voertuig om cargo te vervoeren op het tarmac. Daarnaast zal een mobiele menginstallatie getest worden, in samenwerking met Skytanking, om duurzame vliegtuigbrandstof (SAF) te mengen met kerosine voor testvluchten met een hoge ratio aan SAF. Net zoals de afgelopen jaren zal ook bij de toekomstige projecten de milieu-impact worden gemeten en geanalyseerd, zoals CO₂-uitstoot en geluidsimpact. 

Ook op andere Europese luchthavens zijn er volop Stargate-projecten aan de gang. Zo wordt op Athens International Airport ingezet op de elektrificatie van voertuigen op het tarmac en zijn er vuilnisbakken ontworpen om vloeistoffen weg te gooien voor de veiligheidscontrole, zodat die niet in het plastic afval terechtkomen. Aéroport de Toulouse-Blagnac ontwikkelt een Sustainable Airport Mobility Plan (SAMP) om duurzamere mobiliteit op de luchthaven te stimuleren en tot slot werd op Budapest Airport een app ontwikkeld om de veiligheid en navigatie van voertuigen op het tarmac te verhogen. 

De partners in het Stargate-consortium zijn Athens International Airport, Budapest Airport, Aéroport de Toulouse-Blagnac, Brussels Airlines, TUI, DHL Aviation, Engie Laborelec, Air Cargo Belgium, Skytanking, skeyes, To70 Aviation, Lux Mobility, Universiteit Hasselt, expertisecentrum Erasmus UPT, IES R&D, Sopra Steria, Provincie Vlaams-Brabant, Quatra, Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO), NMBS, het Vlaams Instituut voor Logistiek en Arup. 

Dit project heeft subsidies ontvangen binnen het onderzoeks- en innovatieprogramma Horizon 2020 van de Europese Unie in het kader van subsidieovereenkomst GA101037053.